دیدگاه ها

روز جهانی معلم از نگاه معلمان

برگرفته از کانال تربیت و توسعه

 

دیدگاه های منتشره از نویسندگان و صاحبنظران در اینجا، لزوماً دیدگاه کانال تربیت و توسعه نیست.

بنا به اصل انتخاب، اقوال و دیدگاه های مختلف در اینجا ارایه و قضاوت و گزینش با خوانندگان محترم خواهد بود.کانال تربیت و توسعه نگاه انتقادی توسعه ای به مسایل آموزش و پرورش داشته و ارگان حزبی نیست.

 

پرونده اختصاصی روز جهانی معلم_ ۱

...................................................................

تغییر شیوه های کهنه و مدیریت های ضعیف

 

✍ محمد حسین خلیلی اردکانی

معلم، رییس کمیته آموزش و پرورش مجلس ششم و عضو فعلی شورای شهر کرج

 

توجه به کرامت معلمین در اولویت ضرورتهاست.

آنچه تا کنون در این رابطه عمل شده بیشتر شعار بوده و اینکه فرهنگیان شغل انبیاء را دارند و بس.

توجه به کرامت معلم را می توان با دخالت دادن او در انتخاب مدیر مدرسه، آزادی بیان و فراهم سازی زمینه برای ارائه دیدگاهها و زدودن ترس از او برای بیان مطالبش می‌تواند بسیار تاثیر گذار باشد. فضای حاکی از رعب در مدرسه بشدت در عملکرد او اثر می‌گذارد.

میزان حقوق معلمان در حد مبصری کلاس بیشتر نیست. آیا در این شرایط میتوان نخبگان علمی را جذب آموزش و پرورش نمود.

نظام آموزشی ما به نظرم همان نظامی است که تا آنجا که بنده میدانم از ۶۰ سال پیش تغییر جزئی داده نشده است. در این نظام نه تنها دانش آموزان بلکه معلمان نیز صاحب خلاقیت در امور آموزشی و تربیتی نخواهند شد و پویایی و پایایی از آنها سلب شده و در کرامت آنها نیز تاثیر گذار است.

امروز که سرعت تحولات علمی شگفت انگیز شده است ،ما نیز به سرعت از تحولات علمی در حوزه آموزش و پرورش عقب مانده ایم.

اگر مدیریت های ما از صدر مواجه با مشکل و توام با ضعف باشد طبیعتا در سایر رده های مدیریتی تاثیر بسزائی می‌گذارد.

هنوز در وزارتخانه ما از هسته های علمی و مشورتی قوی برخوردار نیست و به همین دلیل تصمیمات خردمندانه نیز اتخاذ نمی گردد و باالطبع در جهت کرامت معلم هم نمیتوان تصمیمات هوشمندانه اتخاذ کرد، هرچه بودجه در راستای تقویت مغز تصمیم گیر آموزش و پرورش صرف کنیم کم است.

 

پرونده روز جهانی معلم _ ۲

...........................................

روز جهانی معلم، مقوم هویت جهانی معلم

 

✍ محمود مهرمحمدی

استاد بازنشسته دانشگاه تربیت مدرس

 

دوستان سلام

پنجم اکتبر مصادف با سیزدهم مهرماه بعنوان روز جهانی معلم در تقویم سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد ثبت شده و در تکوین هویت جهانی معلمان تاثیر کم یا بیش دارد. یعنی همچنانکه معلمان هر مرز و بوم در سایه مناسبت ملی و محلی، روز یا هفته معلم وطنی، که شاید معلم ساکن در هیچ زیست بومی از آن بی بهره نباشد حس تعلق سرزمینی در وجودش تکرار و تجدید می شود، در روز جهانی معلم تعلق فراسرزمینی یا قطره ای از اقیانوس انسان های خادم فرهنگ و معرفت بودن را در وجود خود مزمزه می کند. انسان های ویژه و پاکباخته ای که در سرتاسر کره خاکی پراکنده اند، گویی از شمار بیرون اند و آحاد انسان های پاک فطرت بخاطر بودن یکایک شان عمیقا و از بُن وجود شاکرند. یادآوری این هویت در این مناسبت جهانی حس والا و شکوهمندی را در معلم ایجاد می کند و چنین حسی دستکم تاب آوری بیشتری در برابر ناملایمات برای او به ارمغان می آورد.

همه انسان ها به این سنخ از هویت هم نیازمند هستند. ما در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیز تکوین هویت جهانی را بعنوان یکی از دستاوردهای فرآیند تعلیم و تربیت به رسمیت شناخته ایم و آن را از فراز های مترقی سند می دانیم. چه خوب که با همین منطق هویت جهانی معلم را هم به رسمیت بشناسیم و به تبع آن روز جهانی معلم را بزرگ بشماریم. 

من وظیفه خود می دانم این مناسبت را به همه کسانی که در عالم ردای معلمی بر تن دارند تبریک گفته و به احترام تلاش و تکاپوی خالصانه شان کلاه از سر بر دارم.

 

روز جهانی معلم _ ۳

.......................................

تمرکز روی معرفت، معیشت، منزلت

 

✍ محمد باقر مسعودی

رئیس دانشگاه فرهنگیان استان گلستان

 

امروزه معلم به عنوان اصلی‌ترین و محوری‌ترین عنصر نظام تعلیم و تربیت به شدت مورد بی‌توجهی و بی‌مهری قرار گرفته و ناخواسته از توانایی و جایگاه لازم برای ایفای نقش حیاتی او در جامعه کاسته شده است.

در جامعه ی ما متاسفانه توجه به دو ضرورت اساسی شغل معلمی، یکی دانش و اطلاعات و دیگری مهارت، که می‌شود از آن به هنر معلمی هم تعبیر کرد، روز به روز افت کرده‌ و حرفه معلمی از این جهت دچار آسیب جدی شده است.  به همین دلیل است که وقتی از معلم و معلمی سخن به میان می‌آید معلمان قدیمی‌تر بیشتر مورد تمجید و تحسین قرار می‌گیرند و چنین اعتقادی وجود دارد که در گذشته معلمان از لحاظ معرفتی و مهارتی و هنری جایگاه و شرایط بهتری داشته اند.

اما محسوس‌ ترین و ملموس‌ ترین بعد حرفه ی معلمی بعد اقتصادی و وضعیت حقوقی و رفاهی معلمان است.

اینکه میانگین دریافتی معلمان از میانگین دریافتی دیگر کارکنان دولت پایین‌ تر است و پرداختن بخش اعظم معلمان به شغل دوم می تواند موید این مطلب باشد.

بدون شک تا مشکل معیشت معلم رفع نشود، سخن گفتن از ارتقای نقش و جایگاه معلم نیز بی‌مورد است.

به طور کلی وقتی در جامعه‌ ای وضع معلمان در سه بعد اساسی یاد شده، یعنی معرفت، منزلت و معیشت در شرایط مناسبی قرار نداشته باشند، می توان گفت روزگار معلمی حالش خوب نیست.

امید می‌ رود مناسبت ‌ها بهانه‌ ای شود تا تاملی بر مسائل و مشکلات معلمان و حرفه معلمی صورت گیرد و گام‌ هایی برای رفع آن برداشته شود.

 

 

پرونده اختصاصی روز جهانی معلم_۴

..............................................

پسندِ صاحبنظران، معلمان و دانش آموزان یا ارباب نفوذ و قدرت؟

 

✍ علی محمد مصلحی

عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی معلمان ایران

 

به نام خداوند آموزگار

گمشده امروز آموزش و پرورش، شهامت در مدیریت است. مدیریت آموزش و پرورش در سایه ترس از ارکان قدرت تعریف شده است.

ترس از آنکه علیرغم کارشناسی علمی و تجربی، یک طرح یا یک انتصاب به ذائقه ارباب نفوذ و قدرت خوش نیاید.

پسندِ صاحب نظران دانشگاه، معلمان، دانش آموزان و اولیاء در مقابل آنها چندان محلی ندارد و چاره آن لاپوشانی است. در چنین وضعیتی آنچه نمی ماند، منزلت و شان آموزش و پرورش و معلم است.

در باب احیای منزلت معلم، به مدیران ارشد دولت و مجلس امیدی نیست. بارها گفتیم، گفتند و نشنیدند.

باید نهادی از خود معلمان بسازیم. شاید تاسیس "سازمان نظام معلمی" راهکار خوبی باشد که البته در این خصوص هم نباید به امید وزارت و مجلس نشست که آزموده را دوباره آزمودن خطاست.

باید خودمان آستین همت بالا بزنیم.

 

پرونده اختصاصی روز جهانی معلم_۵

......................................................

لطفاً تا اطلاع ثانوی از جایگاه معلم سخن نگوئید/ دیالوگ با پارادایم های تربیتیِ جهان

 

✍ اسدالله مرادی

پژوهشگر و عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان

 

به تصورم در موضوع جایگاه و منزلت معلمان این دیار سخن گفتن آسان نیست چرا که در این موضوع شعارها خروار خروار ست و عمل مثقال مثقال ...!

و شاید همین تجلیل های دوگانه و  شعارگونه، خود  سوهان کشیدن روی روح و روان معلمان عزیز ما باشد.

نمی توان و زیبنده نیست که در شعار ،مقام معلم  و وزارت آموزش و پرورش در صدر باشد اما هنگامه ای عمل ...به قول حکیمان این  سرزمین دو صد گفته چو نیم کردار نباشد! معلمان تا کجا باید بار این دوگانگی را بدوش بکشند !

به باورم  وقتی می توان از جایگاه و منزلت معلم  سخن گفت که وزارت آموزش و پرورش در عمل  اولویت اول دولت و حکومت  باشد.

 

وقتی می توان از جایگاه و منزلت معلم  سخن گفت که  در برنامه درسی و هنگام  نوشتن کتاب های درسی و ... از معلمان  صادقانه و مجدانه  نظرخواهی شود و نظرشان  در عمل به کار گرفته شود. 

 

وقتی می توان از جایگاه و منزلت معلم سخن گفت که رئیس جمهور محترم و هیئت دولتش ماهانه حضور مستمر در مدرسه داشته باشند. تا از این طریق ، از یک سو و به نحو مستقیم در جریان مسائل مدارس قرار گیرند و از دگر سو ببینند مدرسه  چه نقشی در توسعه کشور و تک تک وزارت خانه هایشان دارد.

 

وقتی می توان از جایگاه و منزلت معلم سخن گفت که که وزیر متحرم آموزش و پرورش و معاونان و ستادش حضور روزانه و هفتگی در کف مدارس داشته باشند تا از این رهگذر( و به جای ارتباط یک سویه و صدور بخشنامه های دستوری و مکانیکی از ستاد)پیوند ارگانیک و زنده  و سازنده با مدرسه برقرار کنند.

 

وقتی می توان از جایگاه و منزلت معلم سخن گفت که به ایشان  آزادی عمل دهیم که بنابر علم و اندیشه  و تلاش و خلاقیت خود و نیز بنابر اقلیم و جغرافیای منطقه خود، مدرسه و کلاس درس خویش را مدیریت کند.

 

وقتی می توان از جایگاه و منزلت معلمان سخن گفت که  با وسعت نظر و بدور از تنگ چشمی های  رایج،   راه را باز کنیم که ایشان، در  عصری که تحولات آن شتابان و سرسام آور ست، با تجارب جهانی و پارادایم های تربیتی  به نحو آگاهانه و عالمانه دیالوگ برقرار کنند.اختراع دوباره چرخ، کار خردمندان نیست.

 

به باور وقتی می توان از جایگاه و منزلت معلمان سخن گفت که جایگاه معنوی ایشان  با همه  استلزامات منطقی اش احیا شود.

این روشن است، مثل آفتاب ، که که معلمان ارجمند ما مشکلات معیشتی و اقتصادی دارند  اما به تصورم تا جایگاه معنوی معلمان ما در عمل احیا نشود حتی مشکلات معیشتی شان و اقتصاد آموزش و پرورش ما حل نخواهد شد .نمی توان از جایگاه و منزلت معلمان سخن گفت اما حقوق و مزایای فلان وزارت خانه در عمل چند برابر  باشد.

 

 لذا از مسئولان و دولتمردان خواهش می شود   تا وقتی  که جایگاه معنوی  معلمان  را در عمل  احیا نکردید لطف کنید (و تا اطلاع ثانوی) از جایگاه و منزلت معلم در روز معلم یا هفته معلم سخن نگوئید! این به سود دو طرف است ! هم بهداشت روانی یک طرف! هم کلام با صدق طرف دیگر!

سخنی فروتنانه  با همکاران ارجمند

این درست است که دولتمردان ما نگاه دوگانه به جایگاه و منزلت معلم دارند در نظر چیزی می گویند و در عمل حتی به نظر خود بی مهرند! اما ما به اقتضای اخلاق حرفه ای شغل خویش ، شایسته است  صادقانه و از سویدای دل تلاش کنیم این بی مهری به کلاس درس ما کشیده نشود و با نگاهی انسانی تر فرزندان این سرزمین را تربیت کنیم.

لذا بنده جسارت کرده و با احتیاط تمام روز معلم را به شما همکاران ارجمند تبریک می گویم.

بهروز باشید

 

پرونده اختصاصی روز جهانی معلم _ ۶

....................................................

احترام و بهره مندی از تجربه های معلمان بازنشسته

 

✍حمیدرضا کفاش

معلم بازنشسته و معاون پیشین فرهنگی و پرورشی وزارت آموزش و پرورش

 

بازنشستگی طاعون نیست، ولی واگیر دارد.

منقول است، پیرمردی گوژپشت از بین نوجوانانی که مشغول بازی بودند عبور میکرد، نوجوانی شوخ طبع برای خنداندن دیگران، گفت : پیرمرد قوزت را چند میفروشی؟ پیرمرد با مهربانی گفت: پولت را خرج نکن عزیزم، روزگار  به زودی به

رایگان تقدیمت خواهد کرد.

درهمه جای دنیا ، ارزش واحترام خاصی برای بازنشستگان قائل هستند، اگر خودشان تمایل به خدمت داشته باشند، از تجربیات گرانقدرشان به انحاء و اشکال مختلف استفاده میکنند.

نهادهای مختلف اجتماعی، فرهنگی، خدماتی  برنامه های گسترده ای برای  غنی سازی اوقات فراغت آنان تدارک می بینند.

 گردشگری، صدور کارت ویژه استفاده از خدمات رایگان شهری، برنامه های ورزشی خاص وتست های مختلف سلامتی رایگان، برگزاری جشنواره های مختلف، تشکیل نمایشگاه های ویژه برای ارائه دستاوردهای آنان، پیش بینی جایگاه های ویژه در وسایل حمل ونقل،

برنامه های اجتماعی، سینما ، تئاتر و ...  از جمله این برنامه ها است.

 

مدتی است در کشور ما که مهد تمدن است، واحترام به بزرگتر در فرهنگ ملی مذهبی آن نهادینه شده است، از سوی برخی از عزیزان، برخورد با بازنشستگان ، به یک جریان جناحی ، سیاسی تبدیل شده است.

      به طریقی که گویا بازنشستگی جرمی است نابخشودنی

 

به جوانان عزیز و آینده ساز کشور اینگونه القاء می کنند، که گویا عامل بیکاری شما، همین بازنشستگان هستند، که صندلی ها را به شما نمی دهند، البته درهمین مورد هم بسیاری از نهادها وسازمانها را استثناء می کنند. برخی هستند، وبرخی باید بنا به دلایلی نامعلوم بروند. که بعد از آن هم عموما صندلی به جوان شایسته واگذار نمی شود.

 

ایکاش نظام، برنامه ای را طراحی می کرد که هیچ بازنشسته ای در کشور نیازمند کار دوم وسوم نبود ومانند کشورهای توسعه یافته خود درخواست مصرانه بازنشستگی می کرد، اما فقط این همان ایکاش است همراه با چاشنی حسرت.

 

جوانان عزیز کشور بدانند که بازنشستگی واگیر است وزود به سراغ آنان هم خواهد آمد ، ولی طاعون نیست، بازنشسته احترام ومنزلت اجتماعی میخواهد که وظیفه همه فرزندان این مرزوبوم است، وتامین اجتماعی ومالی که وظیفه دولتمردان است.

ما هرکدام جایگاهی داریم، جای همدیگر را نگرفته ایم. مکمل همدیگریم، وبا هم معنا پیدا می کنیم.

ممکن است برخی نمایندگان عزیز با برخی استانداران ومسئولان عالیرتبه کشوری مساله داشته باشند وبرای دستمالی، قیصریه را به آتش بکشند. اما ما با همدیگر مشکلی نداریم.

 

(اشاره به مصوبه جدید که کمتر از150نفر را درسطح کشور شامل میشود)

 

 چرا بازنشستگی وفرهیختگی را درجامعه بعنوان یک مانع برای پیشرفت جامعه مطرح میکنند، وچرا بجای این همه تلاش برای تصویب مصوبه منع بکارگیری بازنشستگان، آن هم ناقص وبرای عده ای خاص از یک قوه،  برای رفاه و رفع مشکل بازنشستگان قدمی برنمیدارند.

آیا واقعا تنها راه برای رفع معضل بیکاری همین راه است؟

 

اما بدانید وبدانند که بازنشسته ،شان ومنزلت دارد ، چهره چروکیده وموی سپید او ، اگر با مهربانی وعطوفت با او برخورد شود وقدر او نکو داشته شود واز نظرات ودیدگاه هایش استفاده شود،

میتواند گره گشای مشکلات بسیاری از پیش روی جوانان عزیز وبرومند کشور شود وبعنوان مشاورانی دلسوز، تجربیات ارزشمند وطلایی خود را در کنار آنان به آنان منتقل کنند.

 

پرونده اختصاصی روز جهانی معلم_۷

.....................................................

آموزش و پرورش نوین و موانع پیش‌رو

 

✍عزیز قاسم زاده

معلم و سخنگوی کانون صنفی فرهنگیان گیلان

 

امروز روز جهانی معلم است. سازمان فرهنگی یونسکو در سال ۱۹۶۶ این روز را روز جهانی معلم اعلام نموده است. پرسش اساسی این است که استاندارد جهانی نظام آموزشی چیست که چنین روزی روز نمادین معلمان دنیا نامیده می شود و ما با آن چقدر فاصله داریم و عوامل و موانع رسیدن به آموزش اصولی چیست؟

به طور فهرست وار باید اشاره کنم مهم ترین ویژگی هایی که می تواند معلمان جهان و آموزش را در مخرج مشترکی واحد بگنجاند، شرایط آموزش و تحصیل رایگان و عمومی برای همه ی فرزندان کشور و حضور محکم تشکل های صنفی برای تقویت این ایده و دفاع سازمانی از حقوق معلمان و به رسمیت شناختن آن از سوی نهادهای قدرت است.

برای تحقق این ایده نیازمند استقلال در حوزه آموزشیم. اگر برای داشتن جامعه  دموکراتیک نیازمند استقلال قوا هستیم،به گمان راقم این سطور استقلال آموزش راه اعتلای فرهنگ و اخلاق جامعه است.

در چنین جامعه ای مسلما معلمانش گروه مرجع جامعه برای انتخاب های خطیر خواهند بود. متاسفانه دولتی کردن بسیاری از مفاهیم حوزه ی علوم نظری در راستای ایدئولوژی رسمی، اثرگذاری معلم را به عنوان گروه مرجع دچار خدشه کرده است و از سوی دیگر معلمان الیت و اثر گذار را نه به چشم فرصت که به چشم تحقیر و تخفیف می نگرند. نیم نگاهی به نحوه ی گروه بندی و امتیاز گیری در نظام آموزش و پرورش نشان می دهد که شکل گرایی صوری، محور همه ی آزمون هایی است که هدفش نه ارتقای علمی معلم و نه ارتقای فکری و شأنی معلم است و آنچه این میان آسیب جدی دیده آموزش در معنی دقیق و عمیق آن است.

با نگاهی به کارنامه ی کنشگران صنفی همچون بهشتی لنگرودی، اسماعیل عبدی و محمد حبیبی که امروز به زندان دچار شده اند، نشان می دهد که اگر با نگاه به استاندارهای جهانی به کارنامه ی آنان نظر کنیم، آن ها معلمین راستینی هستند که در راستای آموزش با استاندارهای جهانی اش تلاش فراوان کرده اند و در نظام قضایی ایران که متاثر از همان ایدئولوژی تربیت انسان نمونه مطابق با معیارهای خاص است، مجرم تلقی شده اند. در حالی که با تعریف دقیق و حقوقی بزه از منظر علمای حقوق هیچ کدام از این فعالیت ها مصداق جرم نیست و شأنیت کنشگری صنفی تعریف شده در همه ی دنیاست. کنشگران صنفی تمام دغدغه شان اتفاقا رسیدن به همان استانداردهای جهانی است که باعث شده همه ی معلمان جهان بتوانند در روزی نمادین یعنی ۵ اکتبر به پاسداشت این روز بپردازند. فراموش نکنیم جامعه به دست معلم ساخته می شود. میلیون ها دانش آموزی که زیر دست معلمان هستند مطابق این آموزها بسیاری از مفاهیم را می آموزند.مفاهیمی که اگر برخی هرچند متاثر از ژن و عوامل محیطی باشد،بیش از آن متاثر از سلوک درست آموزشی است.

شجاعت ورزی، نقدپذیری، ایثار، حس نوع دوستی،ارتقای سطح آگاهی های عمومی و کثیری از این مفاهیم تنها در سایه ی آموزش اصولی و شرایط مطلوب برای معلمی، نصیب جامعه می شود. تولیدی معلم خمیده و اندوهگین و دغدغه مند معیشت ابتدایی برای زندگیش، مسلما برای جامعه مبارک نخواهد بود. باید به فریاد آموزش و پرورش رسید.

مردان شجاعی چه در درون حکومت و چه در حوزه ی نهادهای مدنی باید با وجود تمام هزینه های جانبی پیشقراولان آموزش و پرورش نوین باشند.

 

پرونده اختصاصی روز جهانی معلم_۸

.....................................................

یک نکته مهم در توسعه حرفه ای معلمان

 

✍شهرام جمالی

کارشناس مسایل آموزش و پرورش

 

از اواسط قرن بیستم و با ضرورت یافتن اجرای اصلاحات در نظام های آموزشی، به صورت علمی نشان داده شد كه «معلم» در انجام «اصلاحات آموزشی» نقش دوسویه ای دارد که از یک سو «موضوع» اصلاحات آموزشی و از سوی دیگر «عامل» آن محسوب می شود. بر همین اساس، شکل گیری مفهومی به نام‌ «توسعه حرفه ای معلمان» پدیدار شده است. مفهومی که هدف بنیادین خود را بر مبنای تربیت معلمان شایسته و افزایش كیفیت معلمان برای ارائه آموزش اثربخش به دانش آموزان تعریف می کند و نمودِ آن را می توان در شعار امسال روز جهانی معلم مشاهده کرد. شعاری که در آن از داشتن معلمان با کیفیت به مثابه یک «حق» برای دانش آموزان نام برده شده است.

بدیهی است در جامعه ما که قرار است اصلاحات آموزشی در شکل و محتوای عمیق تری به نام «تحول بنیادین» انجام شود، ضرورت توسعه حرفه ای معلمان نیز جدی تر خواهد بود

 

اما توسعه حرفه ای معلمان، تعهداتی را متوجه نظام آموزش و پرورش و البته خود معلمان می كند. تردیدی نیست که چنین امری، بدون انجام اصلاحات در نظام پرداخت حقوق و مزایای معلمان و به کارگیری مشوق های موثر در نظام پاداش ها، انگیزه لازم برای توسعه حرفه ای در معلمان محقق نخواهد شد. همچنین اصلاحاتی که به بهبود و توسعه فضاهای آموزشی مدارس منجر شود، نقش مهمی در نگهداشتِ معلم و افزایش انگیزه او ایفا می کند.

 

توسعه حرفه ای معلمان به عنوان فرآیندی مداوم و مستمر به حمایت و منابع نیاز دارد و در صورتی موجب ارتقا و اثربخشی آنان خواهد شد که به طور نظام مند طراحی، حمایت، بودجه بندی و بررسی شود. از این رو برنامه های موقت و مقطعی که ذیل عناوینی نظیر «رتبه بندی» و یا «معلم تمام وقت» و صرفاً با رویکرد ترمیم دستمزد معلمان اجرا می شوند، هرچند ممکن است به تغییرات جهشی ناپایداری در میزان دریافتی معلمان هم بیانجامند، اما الزاماً به توسعه حرفه ای آنان منجر نخواهد شد و حتی در مواردی هم ممکن است نتیجه معکوس بدهد و سبب کاهش کیفیت معلمان شود.

 

معلمان زمانی امکان کسب صلاحیت های حرفه ای مرتبط با شغل و تخصص خود را پیدا می کنند که فرصت یادگیری مستمر و آموزش دیدن داشته باشند.

در بسیاری از آموزشهای پیشرفته اختصاص حداقل بیست درصد زمان برای پرداختن به فعالیت های توسعه حرفه ای برای معلمان پیشنهاد شده است. از سوی دیگر، توسعه حرفه ای معلمان در یک چهارچوب بسته ای به نام شرح وظایف و بدون اختیار و استقلال عمل ممکن نیست. یافته های پژوهشی و بررسی مقایسه ای در نظام های آموزشی کشورهای مختلف که چند سال پیش توسط سازمان جهانی آموزش بین الملل (EI) انجام گرفته نشان می دهد، چنانچه مفهوم و گستره ی توسعه حرفه ای معلمان، تعیین کننده نیازهای حداکثری معلمان در مدارس نباشد و تنها به فرصت های آموزشی و آموزش های شغلی از پیش تعیین شده برای آنها محدود شود نمی تواند به بهبود مهارت ها، شایستگی ها و دانش معلمان بیانجامد. بر اساس این یافته ها، بهترین نوع توسعه حرفه ای برای معلمان آنست که خودشان در انتخاب آن مشارکت داشته باشند. برای مثال در آموزش های ضمن خدمت، پربازده ترین حالت هنگامی است که معلمان تجارب یکدیگر، روش های تدریس و بازخوردهای خودشان را از سوی همکارانشان مشاهده می کنند.

بنابراین توسعه حرفه ای زمانی به عنوان  برنامه ای مبتنی بر نیازهای واقعی معلمان خواهد بود که این نیازها در یک فرآیند مشارکتی و توسط خود معلمان شناسایی شده باشند.

 

 

پرونده اختصاصی روز جهانی معلم_۹

....................................

مهم ترين شخصيت دنيا، معلم

 

✍جواد عباسي

مدير آموزگار، كنشگر حوزه آموزش و پرورش، زنجان، طارم

 

در اهميت آموزش و پرورش و شاكله آن يعني معلم همين بس  كه آدمي به دستان پر مهر اين شخصيت بزرگ تبديل به انسان مي شود.

 

 امروز روز جهاني معلم است ،معلمي كه جهانيان آن را پاس داشته و همواره در جهت بهبود و منزلت بخشي به اين شغل مي كوشند.

آموزش و پرورش در ايران با چالش ها و مشكلات فراواني روبه رو است كه وضعيت امروز جامعه ما از همين ضعف موجود در آموزش و پرورش ناشي مي شود:

۱)ناديده گرفتن تجربه هاي موفق جهاني و به تبع آن عدم اعتماد به معلمان و منزلت اجتماعي آنها.

٢)مشكلات و ضعف مديريتي كه ساليان سال اجازه عرض اندام به اين سيستم نميدهد و در جان اين سيستم نفوذ كرده است

٣)سازماندهي ها و تصميمات غلطي كه منجر به فرسوده سازي معلمان شده است.

۴)دخالت دادن سليقه شخصي و نگاه سياسي داشتن

۵)عدم توجه به آموزش ابتدايي به عنوان أساس آموزش ها

٦)دخالت هاي نا بجاي افراد غير متخصص در آموزش و پرورش.

و...

اميدوارم نگاه و نگرش مسئولان ما به جايي برسد كه معلم را متخصص در توسعه بدانند و با اعتماد به او ،اين شغل شريف را در اولويت قرار دهند و صرفا ژست تحول و تحول خواهي نگيرند تا بعد ها محكوم  به ركود و نسل كشي نباشيم ؛ نگرش ها به آموزش و پرورش و شاكله آن تغيير كند و از جوانان متخصص و خلاق در بدنه اين سيستم استفاده شود تا با ايجاد تحول و معلماني با انگيزه و پويا شادابي و نشاط به مدارس ببخشند و نسلي تربيت شود تا با قدرت تمام اين كشور را به سمت قله هاي جهاني هدايت كنند.

و در پايان با شادباش اين روز بزرگ كه متعلق به مهم ترين شخصيت در دنيا است، سر تعظیم فرود می آورم بر ساحت مقدس همكاران و معلمان لایق و با کیفیت که در راه تعلیم و تربیت جوانان این مرز بوم با گمنامی در تلاش می باشند.

 

پرونده اختصاصی روز جهانی معلم_۱۰

...............................

اولویت ها و ضرورت های ارتقای جایگاه حرفه ای و منزلتی معلمان در ایران

 

✍رفیق مصطفایی

دکترای حقوق عمومی، مسئول کمیته حقوقی سازمان معلمان ایران

 

اصطلاح مقام و منزلت که در ارتباط با معلمین مورد استفاده قرار می گیرد، دربرگیرنده دو معنی می باشد.

  اول : به معنای منزلت و احترام متناسب با آنهاست که نشاندهنده قدردانی از اهمیت شغل و شایستگی آنها در انجام این امر خطیر می باشد.

دوم : به معنای لزوم انجام کار و پاداش و مزایای اصولی و مناسب که منسوب گروه شغلی آنها می باشد.

 

یونسکو در تاریخ ۵ اکتبر ۱۹۶۶ ُ توصیه نامه ای را برای ارج نهادن به مقام و منزلت معلم تدوین کرد که مورد توجه کشورهائی از جمله ایران قرار گرفت . از همین رو این تاریخ به نام « روز جهانی معلم » نامگذاری شد.

 

توصیه نامه مربوط به مقام و منزلت معلم در تاریخ ۵ اکتبر ۱۹۶۶ در شهر پاریس و پس از کنفرانس بین المللی ویژه مقام و منزلت معلم تهیه شده است. این توصیه نامه با در نظر گرفتن موارد زیر در۱۳ فصل و ۱۴۶ بند تهیه شده است. لازم به ذکر است این توصیه نامه از معاهدات و قراردادهای بین المللی بهره جسته است. این توصیه نامه مخصوصاً از ابزارهای قابل اعمال و منطبق با حقوق اصولی بشر،آزادی روابط و حفاظت حقوق سال ۱۹۴۸،معاهده گروهی سال ۱۹۴۹،معاهده پاداش  (دستمزد) در سال ۱۹۵۱،معاهده تبعیض (استخدام و اشتغال ) کنفرانس عمومی سازمان بین المللی کار در سال ۱۹۵۸، معاهده تبعیض آموزشی سال ۱۹۶۰سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل (یونسکو)،بهره برده است .

 

همان گونه که درخشندگی و نیاز به آموزش وپرورش قابل مشاهده و قابل تقدیر است ، مقام ومنزلت معلم نیز می بایست با این توانمندی –آموزش وپرورش – متناسب باشد. شناخت اهداف و عملکرد آموزش وپرورش، ارزش و مقام معلم و توجه عمومی به شغل تدریس را باعث می شود. تدریس همانند یک حرفه باید مورد توجه قرار گیرد. این شغل، یک خدمت عمومی است که  به معلمانی دانشمند و خبره نیازمند می باشد. معلمین باید با استفاده از مطالعات روزمره ، دانش و مهارت لازم را کسب کنند. حرفه معلمی باید با استفاده از هوش شخصی و مسئولیت حقوقی، مایه آسایش شاگردان را فراهم و وظیفه آموزش و پرورش را بر عهده بگیرد. در واقع چگونگی انجام و شرایط کار معلمین باید به گونه ای باشد که باعث پیشرفت آموزش و توانمند ساختن معلم برای انجام و وظیفه شغلی اش باشد.

 

از طرف دیگر همه جوانب استخدام باید به گونه ای باشد که از اعمال مراحل غیر تخصصی و علمی بدور باشد و تسری مبانی ایدئولوژیک و سیاسی در گزیش و جذب حذف شود. و استخدام بر اساس موازین حقوقی و علمی متعارف و متناسب انجام شود و هر گونه تبعیض در جذب معلمین حذف شود.

 

اما در طول دوران معلمی ضروری است دولت در راستای وظایف مندرج در اصل سوم قانون اساسی یا اصول 19 و 20 تسهیلات، زمینه های رفاهی و دستمزد متناسب و عادلانه را برای مهم ترین قشر حرفه ای کشور فراهم نماید.

 

در نهایت زمانی می توان جایگاه فردی معلمان را ارتقا داد که سازمان  یا تشکیل تشکل های معلمان به عنوان یک جریان سودمند که می تواند بیشترین کمک را به پیشرفت آموزش و پرورش بکند، باید مورد توجه قرار بگیرد. به نحوی که این نهاد یا نهادهای به عنوان هیات حایل میان طبقه حاکمه و معلمان اقدام نماید تا بتواند حداقل های حقوقی معلم را در ذیل مصادیقی مانند امور رفاهی و بهداشتی تامین نماید.

 

پس در مجموع می توان گفت مهم ترین و بنیادی ترین اصل در حقوق اساسی اصل کرامت است که برای حفظ و صیانت مبانی انسانی در جامعه و حتی تضمین اصولی مانند برابری و عدم تبعیض ضروری است؛ جایگاه حرفه ای و منزلتی معلمان به صورت عملی و در چارچوب قوانین حمایتی مورد توجه حاکمیت قرار گیرد و این امر با گام های مثبت عملی فراهم می شود و باید فارغ از قیل و قال های سیاسی و شعارهای پوپولیستی صورت گیرد.

.......................................