به مناسبت صدمین سالگرد قتل عام ارامنه توسط دولت عثمانی ترکیه

موضع آلمان در باره نسل کشی ارامنه: سکوت در برابر اردوغان

از حسنین کاظم، خبرنگار اشپیگل آن لاین در استامبول

ترجمه آزاده ارفع

رجب طیب اردوغان  رئیس جمهور ترکیه به تصمیم پارلمان اروپا دائر بر اینکه ترکیه باید "نسل کشی ارامنه" را به رسمیت بشناسد برخورد خشمگینانه ای از خود نشان داد و گفت که :" ما این را با یک گوش می شنویم و از آن گوش بیرون می کنیم."  ترکیه قصد ندارد مسئولیت این جنایت را که توسط دولت عثمانی در سال  1915 آغاز و چند سال طول کشید را  بعهده بگیرد.

پارلمان اروپا از ترکیه خواسته است که اقدامات هولناک علیه ارمنی ها در امپراطوری عثمانی را به مثابه نسل کشی به رسمیت بشناسد. اذعان به نسل کشی می تواند راه عادی سازی روابط مردم دو کشور را باز کند.

هر وقت صحبت از نسل کشی ارامنه می شود اردوغان شدیدا عکس العمل نشان می دهد به طوری که  حتی پاپ هم از خشم او بی نصیب نماند. پاپ فرانسیس جرئت کرد جنایات علیه ارمنی ها را "نسل کشی" بنامد و بدین ترتیب مورد خشم  ملامت اردوغان قرار گرفت که به او اخطار کرد دیگر این "مزخرفات" را  تکرار نکند.

مفهوم "نسل کشی " از پیش نویس حکومت آلمان  حذف شد

اکنون موضع حکومت آلمان در رابطه با مسئله  پذیرش نسل کشی وارد دست انداز شده است. البته نه  به خاطر آن که اتخاذ چنین  موضعی اردوغان را دچار خشم می کند. برعکس : برلین باید این اتهام را بپذیرد که از ترس خشم رئیس جمهور ترکیه نسل کشی به وقوع پیوسته دردر بیست و چهار آوریل صد سال پیش را به اسم خود نمی خواند.

وزیر کشور عثمانی در چنین روزی فرمانی صادر کرد که بر اساس آن افراد سرشناس جامعه ارمنی شامل هنرمندان، روشنفکران،سیاستمداران و صاحبان کسب و کار را در استانبول دستگیر و به  بازداشتگاهی در مرکز آناتولی منتقل کردند. این آغاز کوچ اجباری ارامنه بود که در فاصله کوتاهی مشروعیت قانونی پیدا کرد.بر اساس برآوردها در نتیجه این کوچ اجباری، حملات مسلحانه و اعدام ها یک ونیم میلیون از دو میلیون ساکنان ارمنی آناطولی جان خود را از دست دادند. 

سیاستمداران آلمان روز جمعه بیست و چهارآوریل می خواهند مراسمی برای یادبود قربانیان این کشتار تاریخی برگزار کنند. در پارلمان آلمان مباحثه ای یک ساعته پیش بینی شده است که در پایان آن بیانیه ای صادرخواهد شد. نمایندگان پارلمان آلمان از حزب سوسیال دموکرات و دموکرات مسیحی می گویند که در طرح اول پیش نویس کلمه نسل کشی وارد شده بود ولی سپس با توجه به حساسیت ترکیه حذف شد.

اوزدمیر(رئیس حزب سبز آلمان):ائتلاف بزرگ دولت آلمان در برابر اردوغان سکوت کرد

در واقع نمایندگان مجلس کریستف برگن از حزب دمکرات مسیحی (CDU – Christoph Bergnen ) و دیتمار نی تان از حزب سوسیال دمکرات (SPD / Detmar Nietan) کلمه نسل کشی را در متن  اصلی پیش نویس و حتی در عنوان بیانیه وارد کرده بودند.اما وقتی که این پیش نویس به دست  روسای فراکسیون دو حزب و وزارت امور خارجه  رسید کلمه "نسل کشی " از آن حذف شد.

رئیس حزب سبز آلمان جم اوزدمیرائتلاف بزرگ دولت آلمان را متهم کرد که در برابر اردوغان سکوت کرده اند. او در روزنامه اشتوتگارتر سایتونگ نوشت:"شرم آور است که حکومت آلمان و فراکسیون های ائتلاف بزرگ در این مسئله پا پس کشید اند". حزب چپ نیز خواسته است که نسل کشی به اسم خود نامیده شود؛ به همین ترتیب صداهای اعتراض از نمایندگان حزب دمکرات مسیحی و نیز حزب سوسیال دمکرات نیز به گوش می رسد. برگن و نی تان نیز اعلام کرده اند از این که سیاست آلمان در برابر ترکیه سرخم کرده  سرخورده  شده اند.

از وزارت خارجه شنیده می شود که  به مسئله" بازنگری تاریخ" علاقه دارد اما نباید به خاطر کاربرد این یا آن مفهوم دیالوگ را از ابتدا قطع کرد. منتقدین حدس می زنند که برلین می خواهد رابطه با ترکیه را بیش از این بدتر نکند تا مناسبات اقتصادی با این کشور ضربه نخورند. هزاران شرکت آلمانی در ترکیه فعال هستند. سیاستمداران آلمانی به این نکته نیز اشاره می کنند که در 7 ژوئن ترکیه  یک پارلمان جدید و یک دولت جدید انتخاب خواهد کرد و به همین دلیل نباید با استفاده از کلمه "نسل کشی" نیروهای ضد غرب در این کشور را تقویت کرد.

آلمانی ها کشتار ارامنه را مورد حمایت قرار دادند

آنکارا فقط  کشتار این تعداد زیاد ارمنی ها را بعنوان نسل کشی  رد نمی کند. حکومت ترکیه منکر آن است که اصولاً چنین کشتار وسیعی صورت گرفته است. قرائت رسمی چنین  است: قربانی از هردو طرف بوده است؛ ارامنه بر اثر جنگ و شرایط بد آب و هوا مرد ه اند. در حالی که در سراسر دنیا اکثر تاریخ نگاران بر آن هستند که این یک نسل کشی بوده است سیاستمداران ترکیه همواره به دانشمندانی استناد می کنند که این رویداد را به گونه دیگری ارزیابی مینمایند. رهبران عثمانی در دوره ترکان جوان ارامنه را متهم می کردند که با روسیه همکاری کرده اند و به همین دلیل مورد پیگرد قرار گرفتند.

خبرنگار آلمانی یورگن گوتسشلیش (Jürgen Gottschlich) که درترکیه زندگی می کند در باره این موضوع کتابی به نام" کمک به نسل کشی" نوشته که اخیراً چاپ شده است. او بعنوان یک نویسنده آزاد که برای اشپیگل آنلاین (SPIEGEL ONLINE) نیز کار می کند از دولت آلمان می خواهد  که این نسل کشی را به اسم "نسل کشی " نام ببرند. آلمانی ها در آن دوره نزدیک ترین متحد دولت عثمانی بودند او می گوید: "مسئولین آلمانی در کشتار ارامنه منفعل نبودند بلکه آن را مورد حمایت قرار دادند، جنایتکاران را در پناه حمایت خود گرفتند و با چنین حمایتی این نسل کشی را توسط  متحدان ترکشان ممکن ساختند."

او به عنوان سند، نوشته ای از یک وابسته نیروی دریایی بنام هانز هومن(Hans Humann) در ژوئن سال 1915 نقل می کند که در آن آمده است :" ارمنی ها - به دلیل مناسبات توطئه آمیزشان با روسیه – اکنون کم و زیاد ریشه کن شده اند. این سخت است، ولی لازم است." چند روز بعد دریاسالار ویلهلم سوچون (Admiral Wilhelm Souchon) رئیس آلمانی ناوگان ترکیه می نویسد:" وقتی  آخرین ارمنی کشته شود برای ترکیه این یک رستگاری خواهد بود. آنها از دست خون آشامان ضد دولتی رها خواهند شد." به عبارت دیگر: آلمان ها صد سال است که میداند این جنایات برای چه و چگونه انجام شده است.