روح ‌تلگرام به «فیلتر»  پیوست !

با سایه ها می جنگید!

✍ احسان محمدی

همین روزها اعلام می شود: « روح مجازی تلگرام به فیلتر پیوست». یکی دو روزی در موردش جوک می سازیم، بعد کمی غر می زنیم، تقلا می کنیم با فیلترشکن ورود کنیم، دولت اعلام می کند در حال تلاش است تا محدودیت ها را بردارد ... بعد عادت می کنیم! همیشه عادت می کنیم.

اما این چند نکته را خطاب به بزرگان و تصمیم گیران عرض می کنم. باشد که مثل همیشه گوش ندهند:

1⃣   ـ چند وقت پیش آقای ضرغامی که بزرگوار وقتی رئیس صدا و سیما بود به آزادی بیان خیلی اعتقاد نداشت و حالا برای چگوارا و جان لاک کلاس خصوصی مبانی آزادی می گذارد، نوشت تعدادی از اعضای شورای فضای مجازی کشور توان ساخت یک ایمیل را ندارند! ... همین! ما هیچ، ما نگاه! ما کیانوش در برره!

2⃣   ـ در ایران اصولاً کسی نظر ما را نمی خواهد، یعنی جز در هنگام انتخابات و راهپیمای های دشمن شکن که در یک مقطع کوتاه فهیم و فکور می شویم، باقی اوقات ما را جزو میوه جات به حساب نمی آورند. حضور بیش از 40 میلیون نفر در تلگرام و پافشاری آنها برای عدم ترک این فضا و پیوستن به شبکه های ساخت وطن هم خیلی مهم نیست لابد. «آقا به این مردم رو ندید، سوارمون میشن ها!»

3⃣   ـ پیش تر هم نوشتم که تکنولوژی نه خوب است، نه بد است و نه بی طرف است. مثل اسلحه. بستگی دارد توی دست چه کسی باشد و چطور از آن استفاده کند. انکار و حاشا و فیلتر کردن تلگرام و مبارزه با تکنولوژی مثل جنگیدن با سایه هاست. پیروز نمی شوید، اما خسته می شوید! همانطور که سال ها جنگیدن با دوش حمام، برق، رادیو، تلویزیون، مدرسه رفتن دختران، رانندگی زنان، شناسنامه گرفتن، ماهواره، اینترنت و ...  جنگیدن با سایه ها بود. قربان تان بروم که نه تاریخ می خوانید، نه گوش می کنید و نه عبرت می گیرید. پس به جنگ تان ادامه بدهید

4⃣   ـ من هم باور نمی کنم که پاول_دوروف صرفاً برای رضای خدا و خلق خدا تلگرام را راه انداخته باشد. اصولاً یاد گرفته ایم که پنیرمجانی فقط ممکن است درتله موش موجود باشد. همه کسانی که از تلگرام استفاده می کنند هم می دانند که اطلاعاتی که به اشتراک می گذارند ممکن است مورد استفاده صاحبان این شبکه قرار بگیرد اما کمی فکر کنید که چرا آنها حاضرند اطلاعاتشان مورد استفاده غریبه قرار بگیرد اما به آشنا اعتماد نمی کنند؟

5⃣   ـ صرفاً جهت استحضار عرض می کنم که ما در سال 2018 میلادی زندگی می کنیم نه سال سوم هجری قمری. دنیا دارد خودش را برای رونمایی ازWeb3 آماده می کند. لابد می خواهید بدانید Web3چیست؟ هر وقت نحوه ساختن یک ایمیل را یاد گرفتید انشالله در مورد Web3 هم کسب اطلاع خواهید کرد! اگر خود تلگرام نتواند در مقابل فیلتر کاری کند خیلی زود یک شبکه جدید وارد این بازار بی انتها می شود. تا ابد نمی توانید در این اتوبان سرعت گیر بسازید.

6⃣   ـ پیرمرد بی سوادی که الهه جامعه شناسی من است می گفت: «بچه ای که آب یخ خورد و از تلویزیون کارتون دید، چوپان نمی شود».  مردمی که مزه تلگرام و شبکه های مجازی را چشیدند، به عقب برنمی گردند. به فکر چاره ای بهتر از فیلتر باشید.

7⃣   ـ  سال گذشته در کنفرانس F8 Developer  زاکربرگ موسس فیسبوک گفت: «فناوری جدید ما به شما امکان می دهد که با ذهن تان تایپ کرده و با پوست تان بشنوید».  آنها با فناوری جدید به کاربران اجازه دادند بدون استفاده از دست و تنها با دستور ذهن تا هشت کلمه در دقیقه تایپ کنند.  دقت کردید؟با ذهن تایپ کنیم با پوست بشنویم! یعنی حتی اگر گوشی هایمان را از ما بگیرید و به دلیل استفاده از تلگرام در دهان مان فلفل بریزید باز فایده ندارد. زمین، دور خورشید خواهد گشت حتی اگر همه ما توبه کنیم!

8⃣    ـ کاش این اراده ای که برای فیلتر کردن داشتید را صرف مبارزه با فساد و بهبود زندگی مردم می کردید. آن وقت خودمان می رفتیم فلفل می ریختیم توی دهان موسس تلگرام! اگر این پنجره بسته شد دست به مهاجرتی نیمه مقدس به اینستاگرام می زنم و آنجا در کنار بزرگانی چون وحیدخزائی، امیر_تتلو، سحرتبر، خوبای تهرون، لمینتی ها، پروتزی ها، تو دلیا و ... به کار فرهنگی می پردازم. مگر همین را نمی خواستید؟

برگرفته از«جامعه شناسی علامه»

.............

تلگرام...

🖋 علی ملک‌پور‌ | جامعه‌شناس

۴۰،۰۰۰،۰۰۰ ایرانی از پیام رسان تلگرام استفاده می کنند. این رقم از لحاظ ریاضی و علمی و دینی آن قدر مهم است که این نسبت از جمعیت کل کشور  هر تقاضای دیگری هم غیر از دسترسی به تلگرام می داشتند، حکومت به دلایل ریاضی و علمی و دینی می بایست برایشان فراهم اورد، و حق سنگ اندازی  در مقابل  تقاضایشان را نداشت.

مردم مالک و صاحب سرزمین خود هستند و دولت و حکومت چون کارگزاری موقت و خدمتگزاری روزمزد، مصلحت اندیشی  آگاهتر و دلسوزتر از   " ملت" نیست. حداکثر اختیار عقلی و حقوقی  حکومت این است که چنین امور پر مخاطب و کاملا عمومی را به نظر خواهی ملی واگذارد تا حدود وطایف خود و نحوه خدمت رسانی را بهتر و شفاف تر بشناسد، نه اینکه در ماهیت و اهمیت خواست مردم تردید روا دارد و بنیان روابط اجتماعی و همگرایی ملی را سست نماید.

فیلتر شدن تلگرام را کمتر کسی به حساب درایت و یا مصلحت اندیشی هیات حاکمه خواهد گداشت . ضعف در مدیریت افکار عمومی و دست خالی آنها در تولید و ترویج هر محتوایی که مخاطبانی چند را متقاعد کند، دقیقا از همین تصمیمات ضعیف هویدا می شود.

بدیهی است چندین شبکه تلویزیونی و دهها ایستگاه رادیویی و هزاران پایگاه مذهبی و مبلغان حکومتی، ان هم طی ۴۰ سال ، هنوز آن قدر کم اثر و بی مخاطب هستند که از هر پدیده نوظهور و تازه واردی در هراس اند و بداحساس.

فیلتر تلگرام مشکلی از آنها نخواهد گشود، و در درازمدت ناهمگرایی دولت و ملت را تشدید می کند و دستاورد دیگری ندارد.

ما درک می کنیم که دولت نمی تواند زودتر از موعد و داوطلبانه تسلیم فناوری های ارتباطی نوین شود و همچون هر موجود زنده دیگری تا آخرین فرصت ممکن مقاومت می کند.از این دیدگاه فیلترینگ احتمالی تلگرام یک واکنش طبیعی و بیولوژیک است ، حتی اگر به واقع بیهوده و ناکارآمد باشد.

...........................................................................

مقدمه‌چيني براي فيلترينگ يا گام‌هايي براي انحصارزدايي؟

کوچ مقامات از تلگرام

صدرا محقق

 خط‌ونشان‌ها براي پيام‌رسان تلگرام به مرحله کوچ و خالي‌کردن صحنه رسيد. از صبح روز گذشته مسئولان و نهادهاي رسمي زيادي به‌صورت رسمي از پايان فعاليت خود در اين پيام‌رسان خبر دادند و اعلام کردند کانال‌هاي اطلاع‌رساني خود را تعطيل مي‌کنند.اولين خبر در اين زمينه را پايگاه اطلاع‌رساني دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله خامنه‌اي منتشر کرد. خبري به اين شرح: «در راستاي پاسداشت منافع ملي و براي رفع انحصار از پيام‌رسان تلگرام، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله خامنه‌اي فعاليت خود در اين پيام‌رسان را متوقف کرد». براساس خبرهاي منتشر‌شده اين اقدام KHAMENEI.IR که پيش از شروع برنامه‌ رسمي نهادهاي کشور در توقف استفاده از تلگرام انجام مي‌شود، براي حمايت از پيام‌رسان‌هاي داخلي و رفع انحصار فضاي مجازي از پيام‌رسان‌هاي غيرايراني است. در همين راستا اعلام شد از اين پس اطلاع‌رساني درباره اخبار و مطالب مربوط به رهبر انقلاب اسلامي در تعدادي از پيام‌رسان‌هاي داخلي انجام خواهد شد.

با اين حساب کانال اطلاع‌رساني KHAMENEI.IR در تلگرام با يک ميليون نفر دنبال‌کننده به کار خود پايان داد.

پس از آن دومين خبري که منتشر شد به اين شرح بود: «معاون ‌اول رئيس‌جمهور فعاليت کانال تلگرامي خود را متوقف کرد». اين خبر در کانال تلگرامي اسحاق جهانگيري که دو هزار نفر دنبال‌کننده دارد به اين شرح آمده است: در چارچوب قوانين و مقررات کشور، از امروز در کانال تلگرامي معاون اول رئيس‌جمهور مطلبي منتشر نخواهد شد و از اين پس انتشار اخبار برنامه‌هاي ايشان از طريق پيام‌رسان‌هاي داخلي صورت مي‌گيرد که آدرس اين صفحات به‌زودي اعلام خواهد شد. رئيس دفتر رئيس‌جمهوري اعلام کرد از اين پس در پيام‌رسان تلگرام حضور نخواهد داشت و از پيام‌رسان‌هاي داخلي گپ و ويسپي استفاده خواهد کرد.محمود واعظي، رئيس دفتر رئيس‌جمهوري نيز با انتشار پيامي در صفحه شخصي خود در شبکه اجتماعي اينستاگرام، نوشت: «با توجه به تصميم هيئت محترم دولت و لزوم رفع انحصار از پيام‌رسان‌هاي خارجي، اين‌جانب از اين پس در پيام‌رسان تلگرام حضور نخواهم داشت و از پيام‌رسان‌هاي گپ و ويسپي استفاده خواهم کرد».

در ادامه نيز موجي از خبرها درباره خروج نهادها و شخصيت‌ها از تلگرام منتشر شد، بخشي از اين نهادها و شخصيت‌ها تا عصر روز گذشته به اين شرح بوده‌اند: شوراي نگهبان، شوراي عالي انقلاب فرهنگي، مجلس خبرگان، وزارتخانه امور خارجه و آموزش و پرورش، ابراهيم رئيسي، کانال وب‌سايت مشرق، کانال خبرگزاري دانشجو، نهاد نمايندگي رهبري در دانشگاه‌ها،  علاءالدين بروجردي و  صادق خرازي.

تا اين لحظه مشخص نيست اين موج کوچ از تلگرام با هدف فيلترکردن و به‌پايان‌رسيدن کار رسمي اين پيام‌رسان انجام مي‌گيرد يا صرفا با هدف خارج‌کردن انحصار اين کانال در زمينه فعاليت پيام‌رسان‌ها در ايران است.از ابتداي امسال تاکنون بارها خبرها و اظهارنظرهاي زيادي از مسئولان و مقامات رسمي کشور در زمينه لزوم انحصارزدايي از فعاليت پيام‌رسان‌ها در کشور مطرح شد، اما بايد ديد که آيا اين اتفاقات به فيلترشدن تلگرام به‌عنوان محبوب‌ترين و پرکاربرترين پيام‌رسان در ايران منجر خواهد شد يا خير.

نظر دولت

در‌همين‌حال روز گذشته محمود واعظي، رئيس دفتر رئيس‌جمهور، در حاشيه جلسه هيئت دولت در رابطه با موضوع تلگرام اين‌طور گفت: «هنوز تصميمي براي فيلترشدن شبکه‌هاي مجازي گرفته نشده. نبايد طوري صحبت کرد که گويي اين تصميم اجرائي شده است. تلگرام يک شبکه از شبکه‌هاي موجود در فضاي مجازي است. آقاي جهانگيري تصميم گرفته از تلگرام خارج شوند و اين تصميم خودشان است. بر‌اساس حقوق شهروندي الان خودمان تصميم گرفته‌ايم که از فضاي تلگرام خارج شويم».

او همچنين افزود: «حمايت از پيام‌رسان‌هاي داخلي موضوع جديدي نيست و چهار سالي هم که خودم وزير بودم همواره جزء سياست‌هايم بود و حمايت کردم، خوشبختانه آن حمايت‌ها دارد جواب مي‌دهد. در همين راستا، دبيرخانه شوراي عالي فضاي مجازي کار خوبي کرده و بين اين ١٥ تا ٢٠ پيام‌رسان داخلي پنج پيام‌رسان را معرفي کرده است. من هم در بررسي‌هايم متوجه شدم که اين پنج پيام‌رسان داخلي که همگان با آنها آشنا شده‌اند از مابقي بهتر است. مقام معظم رهبري فرمودند که ما بايد از کالاي ايراني استفاده کنيم».واعظي تصريح کرد: وقتي درباره پيام‌رسان‌ها صحبت‌ مي‌کنيم، هم پول و هم اطلاعات مردم است که از بين مي‌رود. به‌جاي اينکه اين اطلاعات در داخل کشور باشد در خارج از کشور وجود دارد. ما به‌عنوان دولت نمي‌خواهيم بگوييم کسي حق ندارد از پيام‌رسان خارجي استفاده کند. در‌حال‌حاضر تعداد زيادي پيام‌رسان خارجي در دسترس مردم است. ممکن است يک پيام‌رسان مشکلي براي مردم ايجاد کند که در جاي خود توسط شوراهاي مربوطه در آن تصميم‌گيري مي‌شود. توصيه ما درحال‌حاضر اين است که از پيام‌رسان‌هاي داخلي که وابسته به بخش خصوصي هستند، استفاده شود. امروز در دولت بحث شد و دوستانمان پيشنهاد کردند که ما از خودمان شروع کنيم. قرار شد کساني را که در پيام‌رسان‌هاي خارجي هستند، به پيام‌رسان‌هاي داخلي منتقل کنيم.همچنین براساس اعلام مرکز مدیریت راهبردی افتای (مرکز مدیریت راهبردی امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات) ریاست‌جمهوری در بخشنامه‌ای به دستگاه‌های دولتی، ممنوعیت استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی در دستگاه‌های دولتی را اعلام کرد. در همین زمینه رضا جواهری، رئیس مرکز مدیریت راهبردی افتای ریاست‌جمهوری در بخشنامه‌ای به همه دستگاه‌های اجرائی، استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی در تمامی نهادها و مؤسسات دولتی و عمومی غیردولتی را ممنوع اعلام کرده است. در متن این بخشنامه آمده است: «به استناد بند ۷ مصوبه شورای عالی فضای مجازی با موضوع سیاست‌ها و اقدامات ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی، باید کلیه نهادها و مؤسسات دولتی و عمومی غیردولتی هرگونه تبلیغات خود در محیط پیام‌رسان‌های اجتماعی را صرفا از طریق پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی که به صورت رسمی از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام می‌شود، انجام دهند. بدیهی است هرگونه استفاده از پیام‌رسان‌های اجتماعی خارجی برای مکاتبات اداری و ارائه خدمات اداری کماکان ممنوع است».

پنج شرط براي تلگرام

روز گذشته در خبري ديگر دبير کار‌گروه تعيين مصاديق محتواي مجرمانه از پنج شرط تعيين‌شده براي فعاليت تلگرام در ايران خبر داد و در اين رابطه اين‌طور گفت: بر‌اساس مصوبات شوراي عالي فضاي مجازي، هيچ پيام‌رسان خارجي‌ای در ايران حق فعاليت ندارد، مگر اينکه پنج شرط را رعايت کند. به گفته خرم‌آبادي، معاون قضائي دادستان کل کشور در امور فضاي مجازي، اين پنج شرط عبارت‌اند از

 دريافت مجوز فعاليت از مراجع ذي‌صلاح قانوني (وزارت ارتباطات)،

 ذخيره و پردازش داده‌هاي مربوط به کاربران ايراني در داخل کشور،

 جلوگيري از دسترسي به داده‌ها از سوي بيگانگان به‌نحوي‌که به‌هيچ‌وجه داده را در اختيار بيگانگان قرار ندهد و از دسترسي به داده‌ها جلوگيري کند.

 رعايت قواعد و ضوابط قانوني مربوط به حفاظت و صيانت از حريم خصوصي کاربران.

معرفي و حضور نماينده رسمي و تام‌الاختيار جهت اداره امور خود و پاسخ به استعلامات مراجع قضائي در داخل کشور.

از جمله مقررات ديگري که پيام‌رسان‌هاي خارجي بايد رعايت کنند، همکاري در چارچوب قانون با مراجع قضائي براي پاسخ‌گويي به استعلامات قضائي مربوط به شکايات مردمي است.با‌اين‌همه اگر‌چه مسئولان هنوز به‌صراحت خبر فيلتر تلگرام را تکذيب مي‌کنند، اما برخي خبرها و اتفاقات و اظهارنظرها حکايت از آن دارد که فيلترکردن اين پيام‌رسان چندان دور از ذهن نيست و احتمالا اين اقدامات بخشي از زمينه‌چيني‌ها براي اين کار است. اقدامي که البته با واکنش و مخالفت و نارضايتي بسياري همراه خواهد شد، اما بايد ديد آيا اين مقدمه‌چيني‌ها مي‌تواند به کاستن از تبعات اين تصميم پردردسر و پرحاشيه منجر شود يا خير.

شرق ـ شماره ۳۱۲۷ -  پنج شنبه ۳۰ فروردين۱۳۹۷   

..............