انکار خیزش دی‌ماه

درباره‌ی رویکرد چپ «آنتی‌امپ» به خطرات عبور از نظام سیاسی حاکم بر ایران

 نوشته امین حصوری

مقدمه منجنیق: در بخشی از کتاب «انکار خیزش دی‌ماه» می‌خوانیم: «گسست و ریزش درونی نیروهای چپ ایرانْ مختص مقطع پس از پنجاه و هفت نبود، امروز هم نیروهای چپ به‌جای تلاش مشقت‌بار برای بازسازی/پی‌ریزیِ بنیان‌های اجتماعی چپ (از پی آن هزیمت تاریخی و در دل فضای سرکوب همچنان موجود) و بناکردن پایگا‌ه‌ها و استحکامات مستقل خویش، راه ظاهراً سریع‌تر و مطمئن‌تر را در تکیه‌کردن بر امکانات قدرت‌های موجود می‌جویند. در توجیه این رویه، با پراگماتیسمی روبرو می‌شویم که به وضعیت حساس و بحرانی خاورمیانه و حضور "شر بزرگ‌تر" و اولویت رویارویی با آن ارجاع می‌دهد. مشابه همین مشی پراگماتیستی زمانی در جنبش سبز و در قالب تکیه‌کردن بر قوای "اصلاح‌طلبان" (و ارجاع به خطر احمدی‌نژاد) رخ نمود و سپس امتدادهای افراطی آن -به‌واسطه‌ی پیامدهای تحریم اقتصادی آمریکا- در خلال برآمدن دولت روحانی (هزار و سیصد و نود و دو -با ارجاع به خطر جناح تندرو) پدیدار شد. با سقوط ناگزیز شاخص امید به دولت اعتدالی، انتظار می‌رفت که نسل‌های جدید نیروهای چپ سرانجام به بازسازی توان درونی خود روی آورند؛ حال‌آن‌که فرو مردن "امید" در هزارتوی مخوف دولت روحانی مقارن بود با تشدید وضعیت بحرانیِ خاورمیانه و برآمدن گفتمان وحدت ملی و گفتمان امنیت‌محور؛ گفتمانی که با ظهور پدیده‌ی ترامپ و تهدیدات تهاجمی او (به‌موازات پروپاگاندای نظام‌مند حاکمیت) دامنه‌ی گسترش و نفوذ اجتماعی آن به مرزهای تازه‌ای رسید. بدین‌ترتیب، گرایش به پراگماتیسم سیاسی در امتداد تحلیلی نارسا از مناسبات امپریالیستی، و نیز گرایش به گفتمان امنیت‌محوری در پیوند با ناسیونالیسمِ پنهان بیدارشده در بخشی‌ از نیروهای چپ، زمینه‌‌های برآمدن دوباره‌ی گفتمان "آنتی‌امپ" در سپهر چپ ایران را تقویت کرده است؛ با این ویژگی بارز که این‌بار تفکیک مرزهای این گفتمانْ از "امپریالیسم‌ستیزیِ" فعال حاکمیت دشوار شده است. چرا که از یک‌سو حاکمیت متناسب با موقعیت تازه‌اش در بستر تنش‌های تشدیدیافته‌اش با آمریکا، با دقت و سماجت بسیار سیاست تبلیغی جنگ نرم را در پیش گرفته و در همین راستا برای تسخیر فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی، نبردی سایبری حول امپریالیسم‌ستیزی و دفاع از حقانیت ایران را آغاز کرده است؛ و از سوی دیگر، چپِ ناامید از توان بالقوه‌ی مردم و "هراسان از قدرت فاعلیت امپریالیسم"، هم‌پیمان دیگری به‌جز حاکمیت برای ایستادگی فرضی در برابر مداخلات بالفعل و تهدیدات بالقوه‌ی خارجی/امپریالیستی نمی‌بیند. به‌این‌ترتیب، ملاحظه می‌شود که امپریالیسم، فارغ از هیاهوهای دستگاه پروپاگاندای دولت‌‌ها، در عملْ با تقویت حاکمیت ایران نه‌فقط زمینه‌ی سرکوب مستقیم نیروهای چپ (در کنار دیگر حوزه‌های سرکوب‌) را هموارتر کرده است، بلکه به تضعیف و اضمحلال درونی قوای چپ و تخریب امکانات بازسازی قوای مقاومتیِ جامعه نیز کمک می‌کند.»

انتشار این کتاب در شرایطی که به قول نویسنده «اپوزیسیون با این واقعیت روبروست که بخشی از نیروهای همرزم سابق نیز به اردوگاه حریف پیوسته‌اند (یا در شُرف پیوستن‌ هستند).» ترسیم موقعیتی خطیر است. اینک که رئال‌پولیتیک و پراگماتیسم با سیمای فریبنده‌ی آرمان‌گرایی از یک‌سو تنها راه عبور از انسداد سیاسی حاکم را همراهی و همکاری و «اتحاد» با نیروهای مزدور امپریالیسم آمریکا و متحدان منطقه‌ای و جهانی‌اش می‌داند و فتوای مباح بودن استفاده از امکانات و بودجه‌ها و رسانه‌های امپریالیستی برای ارتباط با توده‌های مردم و پیش بردن پروژه‌های سیاسی را صادر می‌کند و در سوی دیگر تنها امکان مقاومت در برابر آمریکا و متحدانش را همراهی و همکاری و حمایت از قطب مخالف آن، از جمله حکومت ایران و متحدان منطقه‌ای و جهانی‌اش می‌داند، دفاع از مسیری گشوده‌شده در خیزش دی‌ماه، دفاع از عاملیت رهایی‌بخش طبقه‌ی کارگر و فرودستان، نشان دادن همان مسیر سومی است به انگشت اشارت که هر دو سوی این چرخه‌ی شوم از انکار آن سود می‌برند.

در کتاب «انکار خیزش دی‌ماه؛ درباره‌ی رویکرد چپ "آنتی‌امپ" به خطرات عبور از نظام سیاسی حاکم بر ایران» در مورد «استدلال‌های عمده‌ی مخالفان چپ خیزش دی‌ماه»، «خاستگاه‌ها و دلالت‌های گفتمان چپ "آنتی‌امپ"»، «وزن امروزی گفتمان "آنتی‌امپ" در ایران»، «اسطوره‌ی امپریالیسم و شر مطلوبی به نام جمهوری اسلامی»، «انقلاب بدون حضور امپریالیسم»، «مصداق‌های تاریخی قوای امپریالیستی»، «تقلیل سرمایه‌داری به امپریالیسم»، «کابوس سوریه‌ای‌شدن ایران»، «دلالت‌های درکی کلونیالیستی از امپریالیسم»، «آرزوی راهی میان‌بر برای خلاصی از سیطره‌ی امپریالیسم»، «تلقی آنتاگونیستی از منازعات قدرت‌ها» و «اسطوره‌ی مبارزات اصیل طبقه‌ی کارگر» خواهید خواند. کتاب هم‌چنین شامل دو پیوست نسبتآ مفصل با عنوان‌های «مرور فشرده‌ای بر سیر مفهومی و نظری امپریالیسم» و «میلیتاریسم و امپریالیسم» است. نویسنده این کتاب را «به یاد و احترام همه‌ی رفقای زندان» تقدیم کرده است.

متن کامل کتاب

https://www.rahekargar.net/from_others/2019-05-14_912_day96-aminhosuri.pdf