جنبش ضد دیکتاتوری مردم
ایران از جهت ابعاد حضور مردم
در اجتماعات اعتراضی گسترده تر و از
نظر سطح شعارها رادیکال تر شده است. موارد اعتراض نیز بیشتر و فاصله زمانی میان دو حرکت
اعتراضی کمتر شده است. افزایش حضور مردم, رادیکال تر شدن شعارها
و کاهش محسوس فاصله میان حرکت
های اعتراضی, سه ویژگی مهمی است که بر روی
هم وضعیت جنبش اعتراضی در لحظه
کنونی را نشان می دهد. در واقع اکنون جنبش ضد دیکتاتوری
به شیوه ای قاطع تر و شفاف تر درهم شکستن دستگاه ولایت مطلقه
فقیه را هدف گرفته است و نه تنها این هدف را از بیم سرکوب
شدید پنهان نمی کند, که جسورانه, تهاجمی و آشکار
رویارویی با این دستگاه را تبلیغ می کند . و
حتی فراتر از تبلیغ,
برخی از شکل های مشخص رویارویی را به منظور
گردآوری نیروی بیشتر به شیوه علنی در
میان می کشد. این واقعیت که مرگ آقای منتظری
به جای تضعیف بلافصل آن بخش از نیروهایی که به
وی برای اصلاح نظام در چهارچوب قانون اساسی همین
رژیم امید بسته بودند, تضعیف بیشتر دستگاه ولایت را
به همراه آورد و خود بهانه ای شد برای شعله ور شدن
بیشتراعتراضات مردم به بهانه سوگواری, بیانگر روحیه
نیرومند تعرضی در جنبش اعتراضی است. شعارهایی چون "این ماه
ماه خون است, سید علی سرنگون است" به شکل مشخص همین
روحیه را بازتاب می دهد. وجود چنین روحیه ای به
معنی کاهش قابل توجه نقش سرکوب به عنوان تنها سلاح باقی مانده در دست
رژیم برای حفظ خویش است. این روحیه در کنار
قاطعیت امیدبخشی که جنبش اعتراضی در اعتراضات هفته
های اخیر از خود نشان داده است, مراسم عاشورا و تاسوعا را هم به
کابوسی وحشتناک برای سرکوبگران تبدیل کرده است. و وحشت آنان البته بی دلیل
نیست. آنها در تجربه روز قدس و 13 آبان دیدند که حکومتی بودن
یک مراسم و یا حتی درآمیختگی آن با سنت مذهبی
در عمل دلیل کافی برای امید بستن به شکاف در درون
طیف نیروهای ضد دیکتاتوری فراهم نکرد و
نیروهای مختلفی با وجود تفاوت های آشکار
سیاسی و عقیدتی از فرصت های بدست آمده در جهت وارد
ساختن ضربه بر دیکتاتوری بهره برداری کردند. آنها دریافتند
که اگر تریبون اصلی و حیات خلوت خودشان یعنی نماز
جمعه توانسته وسیله اعتراض شود, به
طریق اولی, خصلت آیینی شکل های عزاداری
عاشورا و تاسوعا نمی تواند
بخودی خود مانع عبورناپذیری بر سر شکل گیری
اجتماعات مستقل اعتراضی ورای هر گونه آیین سنتی
فراهم کند. از آن جمله است مراسم سخنرانی که بخشا از هم اکنون تدارک
دیده شده است و ارتباط مستقیمی با سینه زنی و نوحه
خوانی و دسته های عزاداری ندارد. آنها دیدند که با پنهان
شدن پشت خمینی و موج سازی تبلیغاتی و تهدید و
ارعاب نتوانسته اند جنبش اعتراضی را از مسیر اصلی اش منحرف کنند
و در واکنش به ترفندشان بسرعت با اجتماع عظیم اعتراضی در قم,
این باصطلاح پایتخت ام القرا
اسلام به بهانه درگذشت فردی روبرو شدند که ایستادن در برابر همان
خمینی و فرمان قتل عامش او را مطرح کرده و در افکار عمومی
شناسانده بود.
ناگفته روشن است که نیروهای
بسیار متفاوتی در درون طیف نیروهای ضد
دیکتاتوری در فروپاشی و درهم شکسته شدن هسته اصلی زور و
سرکوب در جامعه ما, یعنی دستگاه ولایت فقیه و ضمائم
اصلی آن, ذینفع اند و هیچ فرصتی را برای حضور مستقل
اعتراضی از دست نمی دهند.
جنبش اعتراضی نشان داده است که اگر فرصت ها باشد بهره برداری می
کند, نباشد از این ظرفیت برخوردار است که خود آن را خلق کند.