سازمان یابی بیکاران, حلقه مفقوده جنبش مطالباتی

گفتار رادیو راه کارگر

روز جمعه ۶ آذر۱۳۸۸ برابر با ۲۷ نوامبر ۲۰۰۹ 

بیکاری روز به روز سیمای تهدید آمیزتری به خود می گیرد و خانواده های بیشتری را در کام خویش می کشد. طرح هایی که در دهه اخیر چه در قالب طرح ضربتی ایجاد اشتغال و چه بعدا در قالب طرح ایجاد بنگاههای زودبازده برای مهار بیکاری مطرح شد در عمل نتوانست به کاهش بیکاری منجر شود, و حاصل آن تنها حیف و میل میلیاردها تومان ثروت ملی و ساختن امکان تازه ای برای ایادی وابسته به رژیم در سطوح محلی و مدیریت های میانی جهت بالا کشیدن اعتبار این طرح ها بوده است. به گزارش رسانه ها  طى 4 سال يعنى از سال 1383 تا 1387 حدود 322 هزار شغل در كشور از بين رفته است و اين در حالى بود كه دولت مدعى بود فقط از راه بنگاههاى زودبازده در حد فاصل سالهاى 1384 تا 1387، قريب 950 هزار شغل ايجاد كرده است.

اگر چه مقامات دولت احمدی نژاد همچنان به ارائه آمارهای متناقض در مورد میزان بیکاری ادامه می دهند, اما  در برخی از این آمارها به وجود 4 میلیون بیکار اشاره شده است. اگر همین آمار را مبنا قرار دهیم, در این صورت نرخ بيکاری چيزی حدود 72/17 درصد خواهد بود زيرا جمعيت فعال طبق آخرين آمار 6/22 ميليون نفر اعلام شده است.

شکست دولت های جمهوری اسلامی در مهار بیکاری و لجام گسیختگی بیکاری, لشکری از بیکاران در جامعه ایجاد کرده است که هیچ امیدی به تامین اشتغال ندارند. در همین شرایط دولت احمدی نژاد در حال چانه زنی های نهایی با مجلس برای اجرای طرح شوک تراپی است که موجی ازتورم, بیکاری و فقر حاصل آن است.

یکی از مهم ترین و اصلی ترین دلایل شکست طرح های ایجاد اشتغال, عدم حضور موثر و سازمان یافته بیکاران به عنوان یک نیرو و وزنه اجتماعی موثر برای اعمال فشار متمرکز بر رژیم و همچنین پراکندگی این نیروی عظیم توده ای است. هیچ نیرویی به اندازه خود بیکاران نمی تواند در مقابله با بیکاری پیگیر باشد. ولی بیکاران تا زمانی که توده پراکنده و سازمان نیافته ای باشند و از خود  تشکلی مستقل, سراسری و قدرتمند نداشته باشند, بدیهی است که در برابر دولت و بازار و قوانین و طرح های آنها قدرت چانه زنی نخواهد داشت. هم برای بیکاران و هم برای همه فعالین کارگری و اصولا همه فعالین همه عرصه های اجتماعی کاملا روشن است که رژیم با شدت و قاطعیت هر نوع تلاش برای سازمان یابی را سرکوب می کند. بخصوص سازمان یابی بیکاران یک قدرت انفجاری آماده اشتعال علیه رژیم را وارد صحنه مبارزه سیاسی می کند که می تواند در برهم زدن تعادل نیروها موثر باشد. با این حال نسبت به دوره رکود جنبش اعتراضی, اکنون که نارضایتی مردم وسعت و دامنه یافته است, و رژیم در موقعیت بحرانی قرار گرفته است, شرایط بسیار مساعدتری برای از سرگیری و تشدید تلاش ها در جهت سازمان یابی بیکاران فراهم شده است. ایده سازماندهی بیکاران در شرایطی که مطابق آمارها در حال حاضر تقریبا در هر خانواری یک نفر بیکار است, اولا از حمایت وسیع توده ای می تواند برخوردار شود, ثانیا, درست است که بیکاران نه به صنف و شاخه اقتصادی خاصی تعلق دارند, نه در حوزه مهارت و سلیقه کار از وضعیت مشابهی برخوردارند,  اما چیزی که آنها را با هم متحد می کند, بیکاری است. دو مطالبه اصلی بیکاران که می تواند پایه همبستگی در میان بیکاران و سازمان یابی آنها را تشکیل دهد, مطالبه حق کار و مطالبه تامین اجتماعی است. این هر دو مطالبه فقط در صورت سازمان یابی سراسری بیکاران و تبدیل آنها به یک وزنه موثر می تواند متحقق شود.

ایجاد هسته هایی در سطح محلات که بتواند بیکاران را گرد آورد, وجود مناطق عمومی مثل پارک ها یا قهوه خانه ها یا جلوی ادارات کار, یا مناطق شناخته شده در سطح محلات یا شهر که در آن بیکاران بتوانند به طور طبیعی دور هم جمع شوند برای ایجاد پایه های اولیه محلی و منطقه ای بیکاران ضروری است. تشکیل این پایه ها شرط لازم برای شکل گیری یک جنبش سراسری بیکاران است.  اما جنبش بیکاران بدون وجود ارتباطات سراسری قادر نخواهد شد به صورت یک وزنه قدرت درآید و حمایت و همدلی مردم و کارگران شاغل را جلب کند و به جنبش مطالباتی بپیوندد.  پایه های محلی و ارتباطات سراسری دو بازوی اصلی برای شکل گیری جنبش بیکاران را تشکیل می دهد.

کمک به سازمان یابی بیکاران, حلقه مفقوده مهمی در جنبش مطالباتی کارگری را از میان برمی دارد و نیرویی موثر را وارد حوزه جنبش مطالباتی خواهد ساخت. از این رو سازمان یابی سراسری بیکاران یکی از نیازهای حیاتی جنبش کارگری در کشور است؛ امری که جنبش عمومی اعتراضی و عمق, دامنه و رادیکالیسم آن, شرایط مناسبی برای ایجاد آن فراهم ساخته است.