شنبه 23 اکتبر 2010

روبن مارکاریان

جنبش کارگری فرانسه تداوم می یابد !

جنگ گریلائی اجتماعی، مسالمت آمیز و مدام!

جنبش کارگری فرانسه در هفته ای که گذشت، از شانزده اکتبر تا امروز بیست سوم اکتبر، با شتاب بیشتری نسبت به گذشته گسترش یافت.

فراخوان شانزدهم و نوزدهم اکتبر به عنوان پنجمین و ششمین فراخوان( از هفتم سپتامبر به این سو) توانست سه میلیون نفر در روز شنبه و سه و نیم میلیون در روز سه شنبه  را به خیابان ها بیاورد. نگاهی به شرکت کنندگان در شش اعتراض توده ای، هفتم سپتامبر دو و نیم میلیون نفر، بیست و سوم سپتامبر دو میلیون هفت صدهزار، دو اکتبر سه میلیون نفر، چهاردهم اکتبر سه و نیم میلیون نفر، شانزدهم اکتبر سه میلیون نفر و بالاخره نوزدهم اکتبر سه و نیم میلیون نفر نشان می دهد که جنبش توده ای ظرفیت خود گستری خود را حفظ کرده است. جلسه مشترک اتحادیه های کارگری در روز پنج شنبه 21 اکتبر تصمیم گرفت که اقدامات توده ای دیگری در روز پنج شنبه آینده 28 اکتبر و نیز 6 نوامبر آینده فرا خواند. 

پدیده پیوستن جوانان، دانش جویان و دانش آموزان به جنبش که از چهاردهم اکتبر وارد مرحله جدیدی شده است به وجه مشخصه جنبش اعتراضی توده ای مبدل شده و سیمای جنبش را دگرگون کرده است. جوانان نه فقط در فراخوان های شانزدهم و نوزدهم اکتبربه طور فعال شرکت کردند بلکه کشور فرانسه امروز شاهد اقدامات روزانه دانش آموزان و دانش جویان است که در مراکز آموزشی، خیابان ها و میادین حرکات اعتراضی شان را ادامه می دهند. سندیکاهای بزرگ دانش جوئی و دانش آموزی اعلام کرده اند که همچنان اقدامات خود را هفته آینده ادامه خواهند داد.

اما اعتصابات کارگری در یک هفته گذشته اوج تازه ای یافت. اعتصاب درهمه 12 پالایشگاه نفت فرانسه و نیز همراهی کارگران کامیون های حمل سوخت با اعتصاب کنندگان موجب کمبود شدید بنزین و گازوئیل شد. تعطیل شدن تعداد زیادی از پمپ های بنزین و یا جیره بندی سوخت در پمپ بنزین های دیگر ضمن آن که موجب شد که همه شهروندان فشار جنبش اعتراضی را در زندگی روزمره خود احساس کنند، دولت را نیز با بحران جدی کمبود سوخت مواجه ساخت. اعتصاب در حمل ونقل شهری و راه آهن نیز به نوبه خود فشار جنبش را به طور قابل ملاحضه ای افزایش داده است. اقدامات اعترضی فقط محدود به موارد بالا نبوده بلکه ابتکارات توده ای بسیار متنوع، متعدد و خود انگیخته ای را مانند بستن فرودگاه مارسی توسط اتحادیه های کارگری در صبح چهارشنبه 20 اکتبر، مسدود کردن شاهراه های ارتباطی کشور، بستن مدارس، دانشگاه ها ، اشغال دفاتر حزب حاکم و .... را در بر می گیرد.

اما وجه دیگر گسترش و توده ای شدن جنبش خود را در گسترش حمایت مردم در مخالفت با طرح بازنشستگی و حمایت از بسیج های اتحادیه های کارگری بازتاب می دهد. حدود هفتاد در صدد از مردم مخالف قانون جدید بازنشستگی بوده و اکثریت آنها از اقدامات بسیج توده ای و اعتراضی اتحادیه های کارگری حمایت می کنند.

آن چه که در بالا بر شمرده  شد نشان دهنده اشکال بسیار گوناگون و متنوع جنبش اجتماعی است که بطور همزمان، و یا به موازات هم، و یا در توالی یک دیگر، در برابر تعرض نئولیبرالی به دست آوردهای حقوق بگیران در فرانسه در دو ماه اخیر جریان دارد.

 اما علیرغم اعتراضاتی به این گستردگی دولت سارکوزی موفق شد با اتکاء به اکثریت خود در  مجلس سنا، قانون جدید بازنشستگی را در روز جمعه 22 اکتبر به تصویب رساند. سندیکاهای کارگری وهمچنین سندیکاهای اصلی جوانان(دانش جویان و دانش آموزان) فراخوان هائی برای بسیج های جدید و ادامه جنبش صادر کرده اند. تجربه جنبش توده ای علیه" اولین قرارداد استخدام" در سال 2006 نشان داده است که تصویت نهائی یک قانون هنوز پایان کار نیست. در صورتی که جنبش اعتراضی توامندی و خودپوئی خود را حفظ کند می تواند باز هم قانونی را  که کلیه مراتب تصویب قانونی را طی کرده است، از طریق افزایش هر چه بیشتر فشار توده ای، ملغی سازد. قانون موسوم به " اولین قرارداداستخدام"(1) در سال 2006 با چنین سرنوشتی مواجه شد. این قانون مخالفت شدید جنبش سندیکائی و نیز جوانان فرانسه  و بسیج های توده ای گسترده پس از تصویب و نهائی شدن قانون نیز ادامه یافته و موجب شد که ژاک شیراک، رئیس جمهور وقت فرانسه، قانون مزبور را ملغی کند.

تردیدی نیست که با توجه به اکثریت پارلمانی حزب حاکم، قانون جدید بازنشستگی،  پس از تصویب در مجلس سنا و بازگشت به مجلس شورا کلیه مراحل قانونی تصویب خود را طی خواهد کرد. مسئله اکنون این است که چشم انداز تداوم جنبش آیا به گونه ای خواهد بود که سارکوزی را ناچار به پس گرفتن قانون کند؟

"فیلیپ کورکوف" جامعه شناس فرانسوی، جنبش کنونی را با مبارزات توده ای پائیز سال 1995 علیه قانون بازنشستگی و تامین اجتماعی " آلن ژوپه"(2) نخست وزیر وقت فرانسه مقایسه می کند که در نهایت به شکست طرح قانونی نامبرده و استعفای آلن ژوپه منجر شد. اومی گوید در سال 1995 اگر چه تعداد اعتصاب کنندگان کم بود اما آنها قادر بودند از طریق اعتصابات خود( بویژه در بخش حمل و نقل عمومی) تاثیر تعیین کننده ای بر روی زندگی روزمره بر جای بگذارند. این اعتصابات همراه بود با روزهای بسیج های توده ای بسیار قوی و نیرومند و همچنین حمایت قوی افکار عمومی از درخواست های اعتصاب کنندگان و نیز اقدامات آنها...."

 " استفان روزس"، محقق و تحلیل گر سیاسی، از اقدامات سال 1995 به عنوان نوعی" اعتصاب همراه با وکالت و نمایندگی" نام می برد. اگر چه همه بخشهای کارگری و اقتصاد در اعتصاب شرکت نمی کنند اما اعتصاب کنندگان را مورد حمایت قرار می دهند. در برخی از بخشها حقوق بگیران به دلائل مالی قادر به اعتصاب نیستند، در بخشهائی سندیکاها حضور فعال ندارند و امکان بسیج وجود ندارد...

"لیلیان ماتیو"، جامعه شناس، نیز در مقایسه جنبش کنونی با سال 1968 می گوید که در جنبش 1968 اعتصاب عمومی طولانی به وقوع پیوست. در جنبش کنونی برخی از بخشها به طور موازی اعتصاب می کنند، بخشهای دیگر فقط در روزهای آکسیون های بزرگ توده ای وارد اعتصاب می شوند.... بخشهای دیگری از کارگران در فواصل معین برای تداوم بخشیدن به جنبش اعتراضی دست به اعتصاب می زنند......

و باز هم "فیلیپ کورکو" در خصلت بندی جنبش کنونی می گوید:"ما اکنون در یک جنبش چند صدائی، مرکب و چند وجهی قرار داریم ... مردم گاهی در این یا آن تظاهرات شرکت کرده و در تظاهرات دیگر شرکت نمی کنند...   در  یک اقدام مشخص شرکت کرده  بار دیگر شرکت نمی کنند .... هر کس می تواند بنا بر شرایط خود وارد جنبش شده و یا  از آن خارج شود... این نوعی مبارزه گریلائی اجتماعی است  که خصلت پیوستگی و مسالمت آمیز خود را دارد...  ".

صف  کارگران و تود های مردمی که با بر باد رفتن یکی از بزرگترین دست آوردهای مبارزات نیم قرن اخیر خود مواجه اند،  در برابر دولتی که جنگ افکار عمومی  را باخته، به مراحل تعییین کننده ای نزدیک می شود. دولت ، طبقه حاکم و دستگاه های نیرومند تبلیغات بورژوازی دست بر روی دست نگذاشته و با همه قوا تلاش می کنند تا از همه امکانات موجود برای تجزیه صف متحد کارگری و توده ای و کاهش حمایت افکار عمومی از جنبش، بهره برداری کنند. از همین رو،  در پیکارهای جاری اجتماعی و طبقاتی علیه قانون بازنشستگی،  مبارزه از حد الغاء قانون بازنشستگی فراتر رفته و مخالفت به کل قدرت سیاسی حاکم و بی اعتباری آن، گسترش یافته است. حاکمیتی که انگلی ترین بخش سرمایه مالی را نمایندگی  کرده و با همه قوا در پی تحمیل سیاست های ضداجتماعی خود می باشد. علاوه بر آن، مبارزه ای که اکنون در فرانسه جریان دارد مبارزه ای صرفا" محدود به کشور فرانسه نیست بلکه از ابعاد تمام اروپائی برخوردار است. پیروزی و یا شکست جنبش جاری کارگری تاثیر قابل ملاحضه ای بر مبارزات کارگری در سطح ارروپا خواهد داشت.

جنبش توده ای تا کنون توانسته است با موفقیت به پیشروی خود ادامه دهد. اما تردیدی نیست که در هفته های پیش رو  بار دیگر تاکتیک ها، ظرفیت بسیج توده ای و کارآمدی سازماندهی جنبش، در بوته آزمایش قرار خواهد داد!

*************************************************************************

  Contrat Première Embauche (CPE)      (1)   

 قانون" اولین قرارداد استخدام"  برای اولین بار در 16 ژانویه 2006 توسط "دومینیک دو ویلپن" نخست وزیر وقت فرانسه اعلام شد. هدف این طرح باز نهادن دست کارفرمایان و سرمایه داران در اخراج جوانانی بود که برای اولین بار استخدام می شدند. بر اساس این قانون کارفرما( در بنگاه های بیش از 20 نفر) می توانست کارگران زیر 26 سال را  دو سال پس از استخدام بدون ارائه دلیل و اخطار قبلی اخراج کند. این قانون در 10 فوریه به تصویب مجلس ملی فرانسه رسید  و از آن پس کلیه مراحل تصویب قانونی و تائید نهائی در" شورای قانون اساسی" آن طی شد.

بر اساس نظر سنجی ها بیش از هشتاد در صد مردم مخالف این قانون بودند. بسیج ها و اقدامات توده ای سندیکاهای کارگری و بویژه دانش آموزان و دانش جویان موجب شد که ژاک شیراک رئیس جمهور وقت قانون مزبور را در 7 آوریل 2006  ملغی کند.    

Alain Juppé (2 )

طرح "آلن ژوپه" نخست وزیر راست گرای فرانسه، که  در 15 نوامبر سال  1995 توسط وی اعلام شد،  طرحی برای عملی ساختن اصلاحات نئولیبرالی در عرصه "بازنشستگی" و " نظام تامین اجتماعی" در فرانسه بود. این طرح تلاش می کرد که قواعد بازنشستگی بخش خصوصی را به موسسات بخش عمومی ( راه آهن، متروی شهری، آب و برق) گسترش دهد. بخش دیگر طرح معطوف به  بازگرداندن بخشی از هزینه های بهداشت و درمان به مردم و در نتیجه کاهش تعهدات دولت در عرصه تامین اجتماعی بود .این طرح با مخالفت شدید کارگران بخش عمومی مواجه و اعتصابات گسترده ای در بخش حمل و نقل شروع شده و به مدت سه هفته ادامه یافت. همچنین بسیج های توده ای به صورت تظاهرات توده ای میلیونی توسط اتحادیه های کارگری فراخوانده شد. زیر فشار اعتصابات بخش حمل و نقل و تظاهرات میلیونی توده ایدر 11 دسامبر1995 آلن ژوپه طرح بازنشستگی خود را پس گرفت.موج اعتصابات و تظاهرات توده ای نیرومندترین اقدامات کارگری از سال 1968 به این سو بود.